Lăng vạn Mỹ Tân, xã Bình Chánh, huyện Bình Sơn

Các bậc tiền hiền và hậu hiền được phụng thờ ở Lăng Vạn Mỹ Tân là những vị tiền nhân có công lớn trong buổi đầu gây dựng quê hương Mỹ Tân xưa và khai sinh ra các dòng họ ở vùng đất này. Thờ cúng cá ông và các bậc tiền hiền, hậu hiền không chỉ là hoạt động tâm linh cầu mong thần linh và tổ tiên phù hộ cho vạn chài yên vui thịnh vượng, đánh bắt được nhiều tôm cá, ra khơi vào lộng an toàn mà còn có ý nghĩa sâu xa, nhắc nhở củng cố tình đoàn kết thương yêu đùm bọc lẫn nhau của cộng đồng. Ngoài ra, nơi đây còn thờ bà chúa Ngọc và Thổ thần.

Lăng vạn Mỹ Tân sở hữu giá trị lịch sử, kiến trúc, văn hóa, khoa học, du lịch và nghiên cứu khoa học. Lăng vạn được xây dựng từ năm 1570 với kiến trúc gốc tre, tranh, gỗ. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, lăng vạn được tôn tạo lại bằng gỗ vào năm 1781 theo kiểu chữ Nhất (-). Nơi đây lưu giữ nhiều giá trị kiến trúc, điêu khắc và văn hóa độc đáo. Kết cấu kiến trúc một gian hai chái, 5 hàng chân cột, hai vì kèo chồng kẻ chuyền. Các chi tiết trang trí tinh xảo, mang đậm dấu ấn văn hóa dân gian. Tường bao bằng đá ong với vôi vữa tam hợp, mái lợp ngói âm dương. Kĩ thuật xây dựng gần giống như mô típ đình làng Quảng Ngãi. Lăng vạn là ngôi lăng cổ nhất Quảng Ngãi, là minh chứng cho tài hoa và óc sáng tạo của người xưa."

          Trải qua biết bao thăng trầm của lịch sử, tín ngưỡng thờ cúng cá ông vẫn được bền bỉ trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, góp phần hun đúc tâm hồn tình cảm và ý chí của biết bao thế hệ cư dân vạn chài; thể hiện lòng biết ơn đối với vị thần Nam Hải đã che chở cho họ trong những chuyến ra khơi. Lăng vạn còn gắn liền với quá trình khai khẩn đất đai, lập làng của dòng họ Nguyễn và Ngô. Các bậc tiền hiền và hậu hiền được phụng thờ ở Lăng Vạn Mỹ Tân là những vị tiền nhân có công lớn trong buổi đầu gây dựng quê hương Mỹ Tân xưa và khai sinh ra các dòng họ ở vùng đất này.

Lăng vạn Mỹ Tân còn là nơi bảo lưu, trao truyền những giá trị văn hóa phi vật thể. Thông qua thực hành các nghi lễ thờ cúng, nghi thức tế lễ và các trò diễn xướng dân gian như múa gươm, múa hát Bả Trạo để ca ngợi công đức thần linh, tổ tiên, phục vụ nhu cầu vui chơi, giải trí của nhân dân trong ngày lễ hội. Thực hành tín ngưỡng này đã phản ánh tình đoàn kết về tinh thần và là cơ hội để tăng cường hiểu biết về cội nguồn dân tộc, giá trị đạo đức và bản sắc văn hóa địa phương. Đây cũng chính là nguồn gốc tạo nên sức mạnh để cộng đồng vạn chài Cù lao Mỹ Tân vượt qua mọi khó khăn thử thách, trường tồn và không ngừng phát triển cùng với những bước tiến của quê hương, đất nước.

Lăng vạn Mỹ Tân được UBND tỉnh ra quyết định bảo vệ vào năm 1993. Ban tế tự địa phương chịu trách nhiệm quản lý và bảo vệ di tích. Ngày 17/11/2022, UBND tỉnh Quảng Ngãi ban hành Quyết định số 1592/QĐ-UBND về việc xếp hạng di tích cấp tỉnh đối với di tích lịch sử Lăng Vạn Mỹ Tân, xã Bình Chánh, ngày 17/7/2024 UBND huyện Bình Sơn tổ chức Lễ đón Bằng xếp hạng di tích.

Lăng vạn Mỹ Tân là ngôi Lăng cổ, đẹp, có giá trị lịch sử, kiến trúc, thẩm mỹ và giá trị văn hóa đặc sắc, để khai thác du lịch, giáo dục truyền thống. Nơi đây đang được bảo tồn nguyên vẹn và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử. Lăng vạn Mỹ Tân là một di sản văn hóa quý giá cần được bảo tồn và phát huy giá trị. Nơi đây là niềm tự hào của người dân xã Bình Chánh, huyện Bình Sơn nói riêng và người dân Quảng Ngãi nói chung và là điểm đến hấp dẫn cho du khách thập phương."